A.C.de Graaf.

A.C. de Graaf

Adriaan Cornelis, (Adrie) de Graaf is geboren op 28-04-1902 in Hoofddorp Haarlemmermeer. Zoon van Jacob de Graaf en Arida

Groenenberg. Adrie was het vijfde kind van de acht. Hij trouwde op 21-10-1931 op 28 jarige leeftijd met Lena Reijns 24 jaar oud en afkomstig uit Nieuwekerk aan de IJssel. Ze gingen wonen in Opperdoes.

Zij kregen vier kinderen. Een dochter, ten tijde van het overlijden van haar vader was zij drie jaar, heeft mij een blik laten werpen in het familie archief en hier heb ik dankbaar gebruik van gemaakt. Adrie de Graaf heeft de Christelijke Landbouwwinterschool gevolgd en begon in 1930 als Karteerder in de nog kale Wieringermeer. In 1933 kwam hij met algehele toestemming van de Directie van de Wieringermeer te wonen op een boerderij aan de Nieuwe Almersdorperweg als bedrijfsboer Later op 01-11-1935 kwam hij als pachter van de boerderij aan de Koggerandweg D96 (later nr.10). Hij heeft veel werk verzet als boer maar ook buiten het bedrijf was hij actief. Hij was mede oprichter van de Graanbeurs in Middenmeer en op 26 februari 1936 werd hij verkozen tot voorzitter van de Beurs. (Dit zou hem nog goed van pas komen in de oorlog.) Er was nog geen gemeentelijk bestuur wel was er het Openbaar Lichaam Wieringermeer op 31-mei- 1935 werd Hij geïnstalleerd als lid van het OLW. Hij maakte deel uit van het dagelijkse bestuur tot één juli 1941. Vanaf deze datum Werd de Wieringermeer een zelfstandige gemeente. Vanaf die tijd was hij wethouder van de gemeente Wieringermeer. Hij stimuleerde de opbouw van het maatschappelijk leven in de polder. In de dertiger jaren was het crisis en een oorlog dreigde. Er werden maatregelen genomen om vluchtende mensen te helpen.

Engelandvaarder

De Graaf was betrokken bij de ‘Engelandvaarders organisatie’ in Petten onder leiding van Jan Bellis. Vele piloten, Joden, militairen en niet –Joodse Engelandvaarders heeft hij via deze groep ‘Bellis’ over de dijk geholpen en via de Noordzee over laten varen naar Engeland. De Graaf had ook in de Gereformeerde kerk een belangrijke rol. Als Ambtenaar van de burgerlijke stand heeft hij ook diverse huwelijken gesloten. Toen de oorlog een feit was kwamen al mensen uit diverse kringen bijeen om te praten en plannen te maken hoe te handelen bij een invasie van de geallieerden. Dit is het begin geweest van de Ordedienst, het illegale verzet. het gehele gemeenteraad in 1941 aan de kant gezet en Burgemeester Loggers gearresteerd. De Graaf was tijdens de bezettingsjaren één van de leiders van het verzet in de polder. Omdat hij voorzitter was van de Beurs kon hij met andere verzetsstrijders plannen smeden om onderduikers onderdak geven. Het was een trefpunt voor de illegale werkers en ze hielden zo contacten en wisselden onderduikadressen, en vergaderingen werden afgesproken. De beurs leende zich hier prima voor met de vele bezoekers.

Centrale opslagplaats

Sinds oktober 1944 werd hij ‘laadmeester’ van BS voor de afwerpterreinen, droppingfields, voor wapens vanuit Engeland, in Noord-Holland. Hij was in deze functie verantwoordelijk voor de wapentransporten naar de Wieringermeer van de afwerpterreinen in West-Friesland, Spanbroek, Zwaagdijk, Zomerdijk/Wognum, Venhuizen Wijdenes, Spierdijk en andere plaatsen. De Wieringermeer werd de centrale opslagplaats voor het onderbrengen en construeren van de wapens. Er zijn zo circa drie á vierduizend wapens, geweren, sten- en brenguns, piats en bazooka’s en nog eens tien ton springstoffen, brandbommen, landmijnen zo op een veilige bergplaats in diverse boerderijen ondergebracht. Ook radio zenders en radio ontvangers kregen hier een veilige bergplaats. Al het gevaarlijke materiaal werd vervoerd tijdens zijn ‘Laadmeesterschap’ tussen oktober 1944 en 17-april 1945. De naaste medewerker van de Graaf, Sicco Mansholt, zorgde in die tijd voor de dekladingen van de bootjes en tuindersvletjes waarmee de wapens vervoerd werden. De Graaf was ook voedsel officier bij de BS ( Binnenlandse strijdkrachten) en zorgde hij voor het transport van voedsel naar de Binnenlandse Strijdkrachten en andere illegale organisaties. Als bijnamen had hij A3, Cor, ome Cor. Hij zorgde voor het transport van honderden tonnen in de polder en omringende tuinders en boerendorpen geproduceerde tarwe, peulvruchtenaardappelen en groenten en verwerkte producten vanuit de Wieringermeer naar de BS en andere illegale organisaties in heel Noord-Holland. Omdat de grond in de Wieringermeer hem te heet werd dook ook hij onder in Benningbroek. Vandaaruit regelde hij nog vele transporten. De Duitser zochten regelmatig zijn boerderij door maar vonden niks.

Hinderlaag

Op de dag van de onderwaterzetting, 17-04-1945, besloot hij om terug te gaan naar vrouw en kinderen om deze op te halen en om het

materieel en voedsel voorraden veilig te stellen. Dit bleek niet zo’n goed plan want bij elke uitweg van de polder stonden de Duitsers om de vele onderduiker en mensen van het verzet op te pakken. De Graaf werd door een Grüne Landwacht herkend en opgepakt toen hij terug keerde naar zijn tijdelijke evacuatie adres in Lambertschaag en samen met enkele onderduikers naar Hoorn vertrokken. Ze gingen per fiets, bij Wognum/ Benningbroek werd de Graaf gesommeerd om achteraan te gaan rijden en werd toen op brute wijze vermoord.
Hij werd begraven in Benningbroek en na de oorlog herbegraven op de algemene begraafplaats in Middenmeer. Op de plaats waar hij gefusilleerd was werd een tijdelijk monument geplaatst die onthult werd door minister Mansholt op 7 september 1945 en werd het definitieve monument op 17-04-1953 door burgermeester Loggers onthult.

Adrie de Graaf is postuum geëerd met de onderscheidingen:
*De ‘Bronzen Leeuw’ toegekend door Koningin Juliana
*Certificate of Commandation toegekend door: Supreme Heaquarters Alied Expedictienary Force,
*The Gratitude and Appreciation of the American people from the President of the USA (Dwight Eisenhouwer),
*Certificate of appreciation of the British people.

Er is een weg naar hem vernoemd bij Wognum: de A.C. de Graafweg (N241) en in Wieringerwerf is er in 1953 de A.C.de Graafstraat gekomen.

We kunnen nu nog zeggen dat hier een bijzonder man voor de vrijheid van het land heeft gestreden zonder dat hij roem wilde. Een man die een monument en straatnaam zeer zeker verdient heeft! We mogen dit nooit vergeten!

Info:
-Privé archief familie Biesheuvel-de Graaf. -Verzet in West-Friesland van o.a Jacob Zwaan blz.180-183 -Wieringermeer 1940-1945 Bas Blijdorp -17 april 1945 Het Koolzaad bloeide zo mooi goudgeel HGW. – Wikepedia -Stamboom de Graaf -www.WestFriesgenootschap.nl.

Ina Hoogenbosch-Glas Kroniek 80.

 

 

Filmpje over herdenking AC de Graaf 2020.