J.J. Kemmeren
Afd. A\125
Josephus Johannes Kemmeren (grafnr. A\125) is de zoon van Bram Kemmeren, een man die een belangrijke rol heeft gespeeld in de polder, met name voor het Joods Werkdorp. Helaas is pionier Bram Kemmeren een voorbeeld van wat stichting Cultureel Erfgoed Begraafplaats Wieringermeer wil voorkomen: dat gedenktekens worden verwijderd. Via deze graflocatie van zijn zoon brengen we Bram Kemmeren in herinnering.
Bram Kemmeren werd geboren op 13 september 1899 en overleed op 2 juni 1981. Hij trouwde met Maria Petronella Kuysters en was vanaf 1939 voorzitter van de Boerenleenbank en van 1933 tot 1953 lid van het RK-kerkbestuur. Na de oorlog was hij onder andere voorzitter van de ZWM en vanaf 13 december 1945 bestuurslid van de LTB. In 1934 kreeg hij een zware taak. Hij werkte voor de Stichting Joodse Arbeid en moest op verschillende locaties een bedrijf van in totaal 80 hectare opzetten. Deze stichting bood Joden die later naar Israël of Amerika wilden vertrekken, omscholing tot landbouwer aan.
Als bedrijfsleider begon hij letterlijk met niets; er was niet eens een schop. Zijn personeel bestond uit 15 Joodse vluchtelingen die nauwelijks een koe van een varken of aardappelen van tarwe konden onderscheiden. Toch slaagde hij erin om het geheel op te bouwen. Zijn vlotte praatjes hielpen hem daarbij, waardoor hij de nodige machines en ander materiaal wist te verkrijgen en zijn project succesvol was. Er kwamen regelmatig nieuwe vluchtelingen, terwijl anderen weer vertrokken. Toen in 1941 de Duitsers naar het Werkdorp kwamen om de Joden mee te nemen, moest hij de moeilijkste beslissing van zijn leven nemen. Hij regelde dat 60 mensen mochten blijven om de oogst binnen te halen. “300 Joodse jongeren stonden in een halve cirkel en keken hem smekend aan: ‘neem mij!’ De overigen werden in blauwe bussen geladen en weggevoerd.”
1] Dagboek van A.C. Kemmeren blz. 21 t/m 50 Stichting joodse arbeid. Middenmeer, sept 1978. In bezit van zijn zoon Nico Kemmeren.
[1] ZWM De coöperatieve Zaaizaad en pootgoedtelersvereniging Wieringermeer
[2] LTB is de katholieke Land- en Tuinbouw Bond.
Lees meer over Joods Werkdorp
Boek; ‘Stilte van een begraafplaats’ door Ina Hoogenbosch-Glas
