Wil Datema is de polder altijd trouw gebleven

Ons Genootschap heeft veel te danken aan Wil Datema. Een rode draad in zijn bezigheden voor de gemeenschap was onderwijzen en schrijven. Wil heeft talloze artikelen geschreven. En hij was een verdienstelijk dichter. Lees zijn biografie en het gedicht 75 jaar Wieringermeer. 

Willibrordus Johannes, Wil Datema

Wil Datema is de polder altijd trouw gebleven!
Geboren in Slootdorp, 7 juli 1940
Overleden in Middenmeer, 14 mei 2018

Van 2000 tot 2010 was Wil hoofdredacteur van De Kroniek, organiseerde cursussen en hij schreef vele boeken over onderwerpen uit de historie van onze polder.

Bij gelegenheid van het 75-jarig jubileum in 2005, schreef en droeg Wil het gedicht ’75 jaar WIERINGERMEER’ voor. Dit gedicht publiceren we onderaan dit artikel

Gemeenschapsmens Wil Datema 

Een greep uit zijn vele verdiensten voor de Wieringermeer.

Politiek actief

Wil Datema is sinds 1958 actief als vrijwilliger op diverse terreinen, zoals politiek, kerk, sport en verenigingsleven. Van 1958 tot 1963 was Datema lid van de jeugdgemeenteraad van Wieringermeer, van 1965 tot 1980 bestuurslid en secretaris van de KVP, afdeling Wieringermeer en van 1980 tot 1986 bestuurslid en voorzitter van het CDA, afdeling Wieringermeer. In 1989 was hij medeoprichter en tot 1992 voorzitter van het Democratisch Appel Wieringermeer.

Verenigingswerk

Van 1965 tot 1974 was de heer Datema jeugdbegeleider bij voetbalvereniging Flevo. Van 1964 tot 1997 was hij secretaris/penningmeester van Stichting Zwembad Middenmeer, van 1968 tot 1980 voorzitter van Oranjevereniging Middenmeer; van 1972 tot 1981 secretaris van Stichting Sociaal Centrum De Oude Beurs; van 1974 tot 1980 administrateur van R.K. Schoolvereniging Wieringermeer; en van 1990 tot 2000 was hij voorzitter van de Stichting Meertour. Sinds 1999 was Wil Datema secretaris en arbiter bij biljartvereniging Wieringermeer ’85, een vereniging met 26 leden. Sinds 2013 was hij districtsarbiter van biljartdistrict NWN.

Parochiewerk

Wil Datema was hij van 1972 tot 2002 actief voor de R.K. Parochie Wieringermeer. Zo was hij van 1972 tot 2002 voorzitter van de dekenale stuurgroep, van 1972 tot 1980 secretaris van het parochiebestuur, van 1972 tot 2004 lekenvoorganger en van 1999 tot 2005 liturgie begeleider van het R.K. Jongerenkoor Arrival.

Altijd onderwijzer gebleven

Wil Datema kwam uit het onderwijs. Hij maakte als oud-directeur van de r.k. lagere school sinds 2012 als vrijwilliger tijd vrij om Poolse arbeidsmigranten te laten slagen in de Nederlandse taal voor de inburgeringscursus.

Verder was Wil van 2000 tot 2010 hoofdredacteur van de Kroniek, periodiek van het Historisch Genootschap Wieringermeer; tot 2016 cursusleider bij het Genootschap. Tot 2016 was Wil Datema secretaris van de Stichting Middenmeer Promotions.

Wil Datema heeft diverse (jubileum)boeken geschreven.

75 jaar Wieringermeer

In 2005 vierden we het 75-jarig jubileum van de polder. Wil Datema schreef en sprak tijdens de officiële herdenking in Slootdorp op 28 augustus 2005 onderstaand gedicht uit.

De Wieringermeer, het weidse land
met verre horizon en lange tocht,
waar mens uit alle delen van het land
een bron van leven heeft gezocht.

Cornelis Lely, waterbouwkundig ingenieur
stond aan de wieg van ’t grootse plan.
Een strijd in Parlement en Kabinet
“Hoe de mens de zee bedwingen kan?”

De Maatschappij tot Uitvoering van de Zuiderzeewerken
bevocht de zee met man en macht.
Wereldfaam werd hier bereikt:
“Water naar de zee gebracht!”

Met dragline, kraan, basalt en leem:
een dijk, de zee voorgoed bedaard.
Het water buitendijks gepompt,
gebaggerd sloot en vaart.

Ontginning van de drasse grond
met schop in moede hand.
Wat eens de Zuiderzee nog was
werd Smedings vruchtbaar land.

In barakken woonden zij,
de werkers van het eerste uur.
Geplaagd door weer en wind
in ’t woeste polderavontuur.

Beproefd was reeds een polder
nabij het dorp Andijk.
Hoe moet je cultiveren
een bodem zout, vol slijk?

Van hogerhand een driemanschap:
Directie Wieringermeer.
Zij stuurden de ontwikkeling
en voerden het beheer.

De Wieringermeer, de zee ontworsteld,
doorploegd, doorgraven en ontzilt.
Door noeste arbeid van pioniers
de Zuiderzee tot meer verstild.

En binnendijks de strakke kavels
bewerkt, beplant, gezaaid het goede zaad.
De Voorraadschuur in crisistijd:
’t beloofde land van Neêrlands Staat.

Van heind’ en ver vond men hier woon
en werk; gemeenschap werd gebouwd.
Ver van huis, een zwaar begin.
Heel langzaamaan wat meer vertrouwd.

Schoorvoetend kwamen zij, de eerste pachters.
Twijfels nog volop in crisistijd,
maar met kracht en pioniersgeest
bon men aan de grote strijd.

Nabij Sluis I verrees een dorp,
bewoond door ‘dromend’ pionier.
En ook “De Eerste” boerderij,
een stee voor mens en dier.

Sluis III kwam in ’t Midden van de Meer.
Het tweede dorp, heel centraal.
Handelscentrum en de Beurs,
en een jachthaven in ’t kanaal.

Pas later kwam Wieringerwerf van de grond
ten noordoosten van de Terp gelegen.
Dit dorp heeft later de naam
van bestuurscentrum ooit gekregen.

Waterschap, domeinkantoor,
Gemeentehuis, bestuur.
Een wapen, en met vlag in top
Ambitieus, en steeds vol vuur.

Plots donkere dagen: oorlog en geweld,
verraad, verdrukt, ons goede land bezet.
Schuilplaats: onderduikers veel,
razzia’s en pesterij, gelukkig, ook verzet.

Winter streng, voedselvoorraad schaars,
hongertochten: uren, dagen door de kou.
Menig’ Wieringermeerder blijkt
z’n hongerende landgenoten trouw.

Mooi voorjaar ’45: zonovergoten land.
Het koolzaad bloeit geelgolvend in de wind.
Bevrijding gloort: bezetter in ’t nauw.
Vaag vermoeden, dat wraak nu zint.

Dan ……… die dinsdag 17 april ’45
rond middaguur een doffe knal,
de dijk doorkliefd: zinloos geweld;
kwalijker dan menigeen verwachten zal.

Het zoete water zoekt het lager land,
het stroomt, het sleurt, het buldert naar omlaag.
Het peil stijgt, doorweekt de goede grond.
Verbijstering! “Waarheen?” is nu de vraag.

Bepakt, bezakt, een grauwe stoet,
terneergeslagen, weg van huis en haard.
De meubels ’thuis’ op hoger plan.
“Die blijven wel gespaard!”

Maar in ’t begin noordwesterstorm,
golven beuken, krachten van natuur.
Gebouw en bomen snel geveld.
De prijs wordt hoog en zuur.

Berooid, verlaten, ver van huis soms,
vindt men onderdak in vreemde oord.
Evacué of vluchteling…
Diep beleefd wordt nu dat woord.

En dan … 5 mei 1945,
Bevrijd ons dierbaar vaderland.
De vlaggen uit, met pijn in ’t hart
om ’t nog verdronken polderland.

Vereend bindt men de strijd dan aan
tegen water voor de tweede keer.
Nu wetend wat men vinden zal:
een gulle grond en voetspoor van weleer.

Dan wederom de polder droog.
De oude hoeve een skelet.
Maar juist ook nu, als pioniers,
de hand weer aan de ploeg gezet.

Reeds ’t volgend jaar is daar de oogst
van aardappel en goudgeel graan.
De wederopbouw aangepakt:
weer toekomst voor een nieuw bestaan.

1957: Het vierde dorp aan ’t firmament.
Kreileroord kreeg het als naam,
omdat in eeuwenoude tijd
’t Creilerwoud daar heeft gestaan.

’t Verenigingsleven groeide groot,
de zuil als fundament.
Drieledig dus georganiseerd.
aanvankelijk veel gekend.

Ontzuiling in plaats van ‘eigen mensen eerst’
kwam hier ook aan het licht.
Want ook in Wieringermeer nu geldt:
“Tesamen meer gewicht!”

Sport en spel tot grote bloei
in heel gevarieerde soort.
Met bal of keu, op fiets, te paard,
waarbij plezier het hoogste scoort.

Het tennisracket, zwemmen op de Terp,
Volley- en korfbal, of duiven in de vlucht.
Een schiet- en honkbalclub
En jeu de boules in d’openlucht.

De kegel rolt, de springlat hoog,
de visser aan de waterkant,
een kaartje leggen, dart in roos.
Het hart hieraan verpand.

Toneel en zang in clubverband,
Fanfare, operette, musical en harmonie.
Na gedane arbeid
geeft dit allen weer energie.

Het onderwijs ging klein van start
in ’n woonhuis in Sluis I,
maar groeiende in kindertal
de echte school verscheen.

Aanvankelijk tesaam naar les.
Eén school voor alleman.
Later onderwijs naar identiteit
elk met haar eigen achterban.

Van kleuterschool tot VWO,
beroepsonderwijs en peuterklas.
Met in ’t begin ook landbouwschool,
omdat de polder toch agrarisch was!

Kerken verrezen elk naar zijn soort.
Hervormd, Katholiek, Gereformeerd.
Oecumene komt op gang:
In eenheid altijd meer geleerd.

Industrie- en Nijverheidsweg,
Schelphorst, De Stek en Robbenplaat.
Werkgelegenheid is welkom hier.
De Middenstand ook steeds paraat.

De toekomst ziet aan horizon
meer industrie op kleine schaal.
Milieubewust en energiek.
Ook Wieringermeer gaat digitaal.

Wij geven aan de golven terug
een deel van ’t polderland.
Voor toerist en zeiljacht
een ‘Meer’ straks aan de rand. *)

De ontwikkeling van Wieringermeer,
getoond in A7-Agripoort.
Hier wordt toekomst weer getoond
met de echo van weleer: “Wij bouwen voort!”

De polder groeit in mensental en vlijt,
de vaart der volkeren mee.
Hier brak men eens met dadenmoed
de heerschappij der zee.

De werkers van weleer,
de vrouw steeds naast de man.
Die pioniers wij danken
voor wat men hier eens ondernam.

De Maaier staat voor pionier.
Hij geeft ons te verstaan,
om eensgezind met goede hoop
de toekomst tegemoet te gaan.

*) deze strofe verwijst naar het project Wieringerrandmeer.
Initiatiefnemer provincie Noord-Holland heeft in november 2010 de ontwikkeling van het Wieringerrandmeer stopgezet.

Meer gedichten lezen? Naar categorie Poëzie.