Max de Vries, inwoner van Middenmeer 1941-1942

Wieringermeer, 10 september 2025, bijgewerkt op 19 september en 14 oktober (pdf, levensloop)

Door Anita Blijdorp

De Joodse Max de Vries, vermoord door nazi’s in een dwangarbeiderskamp, was in 1946 door gemeente Wieringermeer erkend als vermist poldergenoot. Toen vijf jaar later de officiële bevestiging van zijn dood binnenkwam bij de gemeente gebeurde er niets. Max was inmiddels vergeten. Gemeente Hollands Kroon plaatst zijn naam alsnog op het oorlogsmonument in Wieringerwerf.

Direct naar: Max-de-Vries-woon-en-verblijfplaatsen-in-Duitsland-en-Nederland

Opgegeven als vermist

Huisschilder Max de Vries (1918-1943), geboren in Duitsland, werd lange tijd meegeteld in de lange rij van Duitse, Oostenrijkse en Poolse jongeren die in de jaren dertig naar het Joods werkdorp Nieuwesluis kwamen. Zijn naam staat dan ook vermeld op het cirkelvormige Namenmonument naast het gemeenschapshuis aan Nieuwesluizerweg 42, Slootdorp.

Tekst loopt door onder de foto. 

Uit onderzoek in de archieven blijkt dat gemeente Wieringermeer in 1946 navraag deed naar de lotgevallen van hun inwoner Max de Vries. De gemeente ziet hem als een van haar naar Duitsland afgevoerde ingezetenen van wie niet duidelijk is of hij de oorlog heeft overleefd of niet. Bevestiging over zijn overlijden kwam pas in 1951, vijf jaar nadat het oorlogsmonument in najaar 1946 was onthuld. Het is niet helemaal duidelijk waarom toen zijn naam niet alsnog is toegevoegd aan het monument. Betrokken personen op het gemeentehuis zoals de oud-gemeentesecretaris J.F. de Groot had in 1946 de polder verlaten. En er waren er meer wisselingen op het gemeentehuis.

Strafgeval

Uit zijn persoonskaart blijkt dat Max de Vries 100 procent inwoner van de Wieringermeer was. Nadat hij in 1939 de Nederlandse nationaliteit verkrijgt (zijn vader was Nederlander), volgt keuring voor militaire dienst met 18-jarige jongens uit gemeente Wieringermeer. Max is dan 21 jaar. Niemand van die lichting wordt opgeroepen voor actieve dienst.

Na de ontruiming van het werkdorp op 20 maart 1941 is Max even dakloos maar vanaf 8 april is zijn adres Brugstraat 18 te Middenmeer. Een jaar later, zomer 1942, wordt Max gedwongen naar Amsterdam te ‘evacueren’, wat een eufemisme is voor deportatie naar Duitsland. Hij wordt op 1 augustus gearresteerd en als ‘strafgeval’ -Max had zich niet ingeschreven in de Amsterdamse bevolkingsadministratie- op 10 september 1945 naar kamp Westerbork gestuurd. Daar aangekomen moet hij direct mee met het transport van 11 september 1942 met bestemming Auschwitz.

Max de Vries wordt na een half jaar dwangarbeid op 30 maart 1943 vermoord, hij werd 25 jaar.

Oorlogsmonument

Gemeente Hollands Kroon zal de naam Max de Vries toevoegen aan het oorlogsmonument in Wieringerwerf. Dit is een herhaling van voorjaar 2022 toen, eveneens na een zoektocht in de archieven, de naam van Henri van Oosten is toegevoegd.

In 2003 zijn de namen van Divera Admiraal-Commandeur en haar 8 dagen oude zoontje Sjaakje Admiraal toegevoegd. Lang was onbekend gebleven dat het gezin Admiraal uit Middenmeer tijdens hun vlucht uit de polder op 17 april 1945 nabij Schermerhorn beschoten was door Brits vuur. Divera, zoon Sjakie en de chauffeur van de vrachtauto, een zwager van Divera uit Alkmaar, kwamen om.

Levensloop Max de Vries uitgezocht

Document/pdf Reconstructie woon-en-verblijfplaatsen-Max-de-Vries-uit-Middenmeer